در این مقاله سعی داریم آموزش طراحی پلان در ساختمان های مسکونی را به شما آموزش دهیم.مهمترین قسمت ساختمان تهیه و طراحی نقشه ساختمان است.نداشتن پرتی در ساختمان و جداسازی فضاهای عمومی و خصوصی از ارکان اصلی طراحی پلان است

مطالبی که در این مقاله خواهیم خواند : 

• مشخص کردن سطح اشغال روی نقشه 
  • سطح اشغال
  • درز انقطاع 
• جانمایی سرویس پله و اسانسور
  • توجه به جانمایی کلی پارکینگ
• طراحی پلان طبقات
  • جدا سازی فضا عمومی و خصوصی
  • جانمایی سرویس بهداشتی و اتاق خواب
  • جانمایی آشپزخانه، نشیمن،  پذیرایی
• طراحی نهایی پلان ساختمان مسکونی

مشخص کردن سطح اشغال روی نقشه 

زمینی به ابعاد 12×20 را در نظر بگیریم.زمین جنوبی است و میخواهیم ساختمانی مسکونی 4 طبقه و هر طبقه 1 واحد در آن طراحی کنیم.

سطح اشغال

تعريف سطح اشغال

سطح اشغال مساحت ساخته شده بنا در زمين و یا سطحی از قطعه زمین که به وسیله ساختمان اشغال شده  باشد و غالبا سطح اشغال از مساحت زمين كم تر است.

عموما سطح اشغال 60 درصد مساحت در نظر گرفته میشود یعنی :

مساحت کل زمین : 12×20 = 240 مترمربع

سطح اشغال : 60%×240 = 144متر مربع

درنتیحه سطح اشغال یا سطحی که در زمین اجازه ساخت دارد ابعاد 12×12 = 144  یا  60%×240 = 144  متر مربع است.

در بعضی از مناطق سطح اشغال را میتوان 60% + 2 اجرا کرد..یعنی بعد از محاسبه 60% مساحت، 2 متر به طول سطح اشغال اضافه کنند

درز انقطاع

البته توجه داشته باشد از هر طرف 10 سانتی متر درز انقطاع در نظر بگیرید (درز انتقاع بسته به ارتفاع ساختمان است). پس در نتیجه سطح اشغال این ساختمان مسکونی 14×11.80 = 165.20متر مربع میشود.

جانمایی سرویس پله و آسانسور

پس از مشخص شدن سطح اشغال، در این قسمت ابتدا جانمایی راه پله و اسانسور را انجام میدهیم.حتی در این مرحله بهتر از کلیات جانمایی پارکینگ هم در نظر گرفته شود.

در تصوی زیر حداقل ابعاد باکس آسانسور و باکس راه پله را مشاهده میکنید.

درطراحی بهتر است راه پله و آسانسور در وسط قرار بگیرد تا بتوانیم طراحی پلان مسکونی بهتری انجام دهیم.

جانمایی فضای عمومی و خصوصی

فضای خصوصی : این عرصه آرام ترین و خصوصی ترین بخش خانه است. به صورت مستقل و جدا از عرصه پذیرایی طراحی می شود.شامل اتاق خواب والدین، فرزندان و اتاق مطالعه است

فضای عمومی : برقراری ارتباط و معاشرت با فامیل و دوستان و همسایگان در این عرصه به وقوع می پیوندد و شامل اتاق پذیرایی، غذاخوری، ورودی است.ر پلانهای مسکونی با متراژ پایین فضای پذیرایی و نشیمن یکی می شود و فضایی بزرگتر و انعطاف پذیرتر در اختیار استفاده کننده قرار می دهد.

فضای نیمه خصوصی (عرصه زندگی خانوادگی) : فضای نشیمن ;خانوادگی (خصوصی) (Family room) آشپزخانه و غذاخوری خانوادگی جزو این دسته هستند.

در این پلان فضا رو به دوقسمت که جنوب ساختمان فضای خصوصی و شمال ساختمان فضای عمومی است.

تقسیم بندی فضای خصوصی

بعد از مشخص کردن فضای عمومی و خصوصی، لکه گذاری و جانمایی کلی سرویس بهداشتی، اتاق خواب ها را انجام میدهیم.در این مرحله به چند نکته باید دقت کنید.

• سرویس بهداشتی باید در مکانی جایگذاری شود که حتما درب آن رو به فضای خصوصی باشه (با بهتره بگیم که رو به فضای عمومی باز نشه)
• حتما یکی از اتاق خواب ها به عنوان اتاق مستر (اتاق والدین) در نظر گرفته شود که هم مساحت بیشتر دارد و هم ترجیحا حمام جدا .
• اتاق خواب ها کمتر از 12 متر مربع نشود
• کمد دیوار به عرض 60 سانتی متر نیز در نظر بگیرید.
• درب اتاق خواب ها حتما رو به کوریدور ارتباطی فضای خصوصی باز شود (رو به فضای عمومی باز نشود).برای اینکار میتویند یک فضای ارتباطی در وسط در نظر بگیرید که تمامی اتاق ها و سرویس ها رو آن باز شوند.

احتمال داره در این مرحله برای رسیدن به فرم دلخواه چندین اتود اولیه بزنید تا طرح اصلی بدست بیاد.

جانمایی آشپزخانه و پذیرایی

• ورودی کمترین فاصلرو به آشپزخانه داشته باشه.(مثلا اگر کسی از بیرون وارد شد سریع بتونه بدون گذشتن از فضای عمومی وارد آشپزخانه شود)
• آشپزخانه نور و تهویه مناسب داشته باشه.

طراحی نهایی پلان ساخنمان مسکونی

در نهایت با

• جانمایی تراس
• دوخطه کردن دیوار ها
• جانمایی درب ها
• گزاشتن پنجره 
• جانمایی مبلمان فضا

پلان خود را نهایی میکنید.